Pomarańczowa Szkoła 2015/2016
Jak nauczyć młodych ludzi dbania o środowisko, niemarnowania żywności oraz właściwych nawyków żywieniowych? Poprzez ciekawe zajęcia!
Właśnie dlatego Bank Żywności w Olsztynie zrealizował program „Pomarańczowa Szkoła” – prekologicznym i prozdrowtnym zaangażowaniem. Dzięki niemu 114 uczniów z dwóch olsztyńskich gimnazjów wzięło udział w zajęciach, które promują niemarnowanie żywności oraz proekologiczny i prozdrowotny styl życia.
Program trwał od maja 2015 do listopada 2016 roku. Wzięły w nim udział Gimnazjum nr 13 im. Huberta Wagnera w Olsztynie oraz Gimnazjum nr 14 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Olsztynie.
Gimnazjaliści poznali zasady zdrowej i zbilansowanej diety, dowiedzieli się, jak chronić żywność przed marnowaniem i jak przygotowywać pożywne posiłki, w tym zdrowe słodycze. W szkole odbyły się degustacje przygotowanych przez nich potraw i konkurs kulinarny.
Wiele zajęć i warsztatów odbyło się w terenie. Uczniowie odwiedzili między innymi sortownię odpadów, arboretum leśne, spotkali się z pszczelarzem, pojechali na rajd rowerowy i wysłuchali wykładu profesora ekologii.
Na podstawie przeprowadzonych spotkań opracowaliśmy model programu edukacyjno-wychowawczego „Pomarańczowa Szkoła”. Jest to materiał gotowy do wdrożenia w kolejnych szkołach w województwie warmińsko-mazurskim.
W ramach projektu odbyły się:
I Zajęcia w Olsztyńskim Zakładzie Komunalnym odbyły się 14.09.2015 r., 15.09.2015 r. oraz 16.09.2015 r. Poprowadziła je Pani Anna Zalewska – edukator OZK. Opowiedziała o procesie segregacji odpadów oraz jego znaczeniu a także oprowadziła naszych uczniów po magazynach Zakładu. Gimnazjaliści mogli na własne oczy zobaczyć, jak wygląda segregacja śmieci w Zakładzie Komunalnym.
II Zajęcia w Leśnym Arboretum w Kudypach – jedynym specjalistycznym ogrodzie botanicznym w Polsce odbyły się 22.09.2015 r. oraz 23.09.2015 r.. Zajęcia poprowadziła Pani Paulina Rutkowska. Była to wyjątkowa możliwość poznawania przyrody poprzez obserwacje. Celem zajęć było m.in. zapoznanie uczniów z formami ochrony przyrody oraz gatunkami roślin chronionych.
III Dlaczego marnujemy żywność? – pod takim hasłem odbyły się zajęcia 02.11.2015 r., 12.11.2015 r., 13.11.2015 r., 17.11.2015 r., 18.11.2015 r., 03.12.2015 r., 04.12.2015 r., 08.12.2015 r., 09.12.2015 r., 28.01.2016 r., 04.02.2016 r., 09.03.2016 r., 09.03.2016 r., 16.03.2016 r., 23.03.2016 r. oraz 29.04.2016 r. Wzbogaciły je pokazy filmów „Skosztuj z kosza” oraz „Była sobie żywność…”. Celem zajęć było ukazanie faktów, przyczyn, skutków marnowania żywności oraz sposobów jej zapobiegania.
IV Zajęcia dietetyczne poprowadziła Pani Anna Brykała – specjalista ds. żywienia. Odbyły się 05.11.2015 r., 06.11.2015 r., 10.11.2015 r. oraz 16.06.2016 r. Zajęcia prowadzone były z wykorzystaniem m.in. produktów spożywczych i opakowań po produktach. Uczniowie samodzielnie przyporządkowywali produkty spożywcze w poszczególne miejsca piramidy zdrowego żywienia. Szczególnym zainteresowaniem cieszyło się ćwiczenie polegające na odmierzaniu ilości cukru w słodyczach. Wyniki były zaskakujące – w maśle orzechowym znaleźliśmy aż całą szklankę cukru!
V Zajęcia kulinarne pod hasłem: jak przygotować zdrowe słodycze i przetwory? Poprowadziła je Pani Anna Brykała – specjalista ds. żywienia. Warsztaty odbyły się w formie mini konkursu Master Chef. uczniowie uczyli się w łatwy i przyjemny sposób przygotowywać zdrowe posiłki. Wspólnie przyrządziliśmy rafaello z kaszy jaglanej, markizy owocowe, amarantuski oraz przetwory z buraków i papryki. Zajęcia odbyły się 05.11.2015 r., 06.11.2015, 10.11.2015 r. oraz 02.06.2016 r.
VI Pszczoły w życiu czlowieka – to temat zajęć, które poprowadził Pan Józef Zysk – pszczelarz, Prezes Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Pszczelarzy. Zajęcia wzbogacone były o pokaz kremacji miodu, wtapiania węzy, mini ule, podsawowy sprzęt pszczelarski oraz produkty pszczele takie jak: wosk, pyłek, miód, pierzga, świeca woskowa i inne. Podczas zajęć odbyła się degustacja miodu, pyłku pszczelego oraz ekologicznego twarogu z gospodarstwa Pana Józefa. Warsztaty odbyły się 30.11.2015 r., 01.12.2015 r. oraz 02.12.2015 r.
VII Badanie gleby odbyło się 07.12.2015 r., 16.12.2015 r., 25.01.2016 r. – celem zajęć było m.in. nabycie umiejętności pobierania próbek gleby oraz jej analiza laboratoryjna. Zajęcie zostały przeprowadzone w szkole z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu.
VIII Zajęcia dotyczyły towarów nadmiernie opakowanych. Zajęliśmy sie oceną produktów w sklepie oraz oceną odpadów w naszych gospodarstwach domowych. Warsztaty poprowadził dr Stanisław Czachorowski – ekolog z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Uczniowie wcielili się w role naukowców. Zajęcia odbyły się 10.12.2015 r., 11.12.2015 r., 14.12.2015 r.,10.03.2016 r., 17.03.2016 r. oraz 07.04.2016 r.
IX Zajęcia dotyczyły analizy wody i powietrza. Odbyły się 26.01.2016 r. oraz 02.02.2016 r. Celem zajęć było m.in. zapoznanie uczniów z organizmami wodnymi oraz rolą, jaką pełnią w przyrodzie, a także uwrażliwienie dzieci na problemy zanieczyszczeń wody i powietrza. Podczas zajęć młodzież wraz z nauczycielem wypracowała pomysły na ochronę wody i powietrza, które każdy z nas może zastosować w domu na co dzień.
X Zajęcia dotyczące roślin chronionych i ich wpływu na środowisko odbyły się 18.05.2016 r. Celem zajęć było zapoznanie uczniów z formami ochrony przyrody i gatunkami roślin chronionych.
XI Zajęcia, podczas których młodzież mogła poznać proces powstawania zdrowej żywności , odbyły się w ogórdku Banku Żywności. Podczas zajęć uczniowie na własne oczy mogli zobaczyć jak powstaje marchew, sałata, truskawki, maliny, szczypior, szałwia, dynia. Obserwowali bankowe grządki, tajniki pracy w ogrodzie. Zajęcia odbyly się 19.05.2016 r.
XII Zajęcia odbyły się 13.06.2016 r. pod hasłem „Dieta naszych pradziadów”. Warsztat poprowadziła dr Aldona Fenyk – botanik z Katedry Botaniki i Ochrony Przyrody Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Uczniowie na zajęciach poznali smaki roślin zapomnianych, które są bogate w wiele substancji odżywczych, cennych dla człowieka (pokrzywa, czosnek niedźwiedzi, kurdybanek, trybula, mniszek, babka). Uczniowie przygotowali ekologiczne lizaki z zdrowych syropów z malin i bzu oraz kanapki z ekologicznym twarożkiem z dodatkiem ziół i roślin zapomnianych. Po kulinarnych wyczynach odbyła się degustacja.
XIII Zajęcia o właśiwościach leczniczych i zastosowaniu ziół odbyły się 14.06.2016 r. Uczniowie uczyli się rozpoznawać zioła po wyglądzie i zapachu (z zamkniętymi oczami). Pracowali ze świeżymi ziołami (rumianek, mięta, melisa, lawenda, czarny bez, lipa), przyprawami ziołowymi, kosmetykami i olejkami eterycznymi. Dowiedzieli się które z dostępnych roślin działają leczniczo na poszczególne narządy człowieka.
XIV Zajęcia z przygotowania potraw ekologicznych poprowadziła z dziećmi Pani Aldona Fenyk. Tym razem uczniowie przygotowywali chłodnik i ekologiczne koktajle z wykorzystaniem ziół i roślin takich jak pokrzywa i koper. Po kulinarnych wyczynach odbyła się degustacja. Zajęcia odyły się 15.06.20165 r. i 17.06.2016 r.
XV Zajęcia wprowadziły uczniów w tajniki kuchni staropolskiej. Odbyły się w Karczmie Warmińskiej w Gietrzwałdzie 20.06.2016 r. i 22.06.2016 r. Dzieci wraz z pomocą nauczycieli, kucharzy i szefa kuchni przygotowywały pierogi wedle staropolskiego przepisu oraz regionalne ciasteczka – fafernuchy. Zabawa była przednia. Magiczna atmosfera w Karczmie, wspólna nauka, a następnie degustacja przyrządzonych potraw sprawiły, że zajęcia były naprawde niezwykłe. Wśród uczniów wyłoniły się telanty kucharskie, szczególnie u chłopców.
XVI Zajęcia dotyczące staropolskich, zdrowych słodyczy odbyły się 21.06.2016 r. i 22.06.2016 r. w Karczmie Warmińskiej w Gietrzwałdzie. Zajęcia polegały na pieczeniu pierników na bazie staropolskiego przepisu i ich dekorowaniu przekąskami – suszonymi owocami, bakaliami, orzechami czy domowym lukrze.
XVII Zajęcia odbyły się w lesie, a ich głównym bohaterem były drzewa. Poprowadziła je Pani dr Aldona Fenyk w dniu 23.06.2016 r. Podczas zajeć uczniowie uczyli się rozróżniać drzewa oraz poznawali metodyobliczania wieku i wielkości drzew.
Z okazji Święta Drzewa sadziliśmy 12.10.2016 r. sosny i świerki na terenie Gimnazjum nr 13 w Olsztynie. Przedstawiciel Nadleśnictwa Olsztyn przeprowadził też z uczniami krótką pogadankę nt. lasu i jego funkcji.
Happening pod hasłem „Nie marnuj jedzenia w szkole” odbył się 16.10.2016 r. z okazji obchodów Światowego Dnia Żywności. Oprócz Gimnazjum nr 13 i 14 w Olsztynie w wydarzeniu wzięły udział również SP nr 2 z Olsztyna, SP nr 15 z Olsztyna, G nr 5 z Olsztyna oraz G z Barczewa. Happening przybrał formę barwnego przemarszu ulicami Olsztyna, w którym uczniowie, przebrani za żywność, skandowali hasła sprzeciwiające się marnowaniu żywności. Pochód prowadzili olsztyńscy bębniarze – grupa Warmia Rhytm Team. Akcja zakończyła się na placu Hipermarketu Tesco, gdzie Członkowie Koła gastronomicznego Zespołu Szkół w Szczytnie pod kierunkiem Pana Michała Denesiuka częstowali przechodniów, przygotowanymi przez nich, przekąskami z pieczywa. Podczas wydarzenia swój apel do uczniów wygłosił również Przedstawiciel Kuratorium Oświaty w Olsztynie – Pani Alina Ślimak – nt. niemarnowania żywności w szkołach.
29.10.2015 r. w G nr 14 odbył się Dzień Wspólnego Gotowania z okazji obchodów Światowego Dnia Walki z Otyłością. Uczniowie wraz z rodzicami przygotowywali pyszne zdrowe kanapki, po czym nastąpiła wspólna degustacja.
31.10.2015 r. w G nr 14 w Olsztynie odbyła się akcja kulinarna „Pomysł na zdrowe drugie śniadanie”. Akcja miała na celu zaszczepienie w uczniach konieczności spożywania drugiego zdrowego śniadania i niemarnowania żywności. Gimnazjaliści zrobili pyszne kanapki dla swoich kolegów i koleżanek, wspólnie zasiedli po posiłku, co było bardzo miłym, integracyjnym akcentem tego dnia.
09.11.2015 r. z okazji Dnia Zdrowego Śniadania odbyło się rozstrzygnięcie konkursu plastycznego „Zdrowe śniadanie – nie marnuję!”, który ogłosiliśmy wspólnie z G nr 13 i G nr 14 w Olsztynie wśród szkół podstawowych i gimnazjalnych w województwie. W rezultacie otrzymaliśmy 254 prace z 13 szkół. Komisja Konkursowa wyłoniła 3 miejsca zwycięskie oraz 9 wyróżnień:
I miejsce – Monika Szymczak G nr 16 w Olsztynie
II miesce – Karolina Mordas, Aleksandra Kraskowska G w Dobrym Mieście
III miejsce – Katarzyna Gołota, Alicja Stefaniak G w Dobrym Mieście
Wyróżnienia: Jagoda Łucko G nr 23 w Olsztynie; Karolina Różycka G w Nowym Mieście Lubawskim; Marta Kowalska SP nr 2 w Olsztynie; Julia Jakowska G nr 23 w Olsztynie; Mateusz Szabłowski G nr 23 w Olsztynie; Julita Wasilewska G nr 23 w Olsztynie; Natalia Paluch SP nr 2 w Olsztynie; Grzegorz Marcinkiewic Sp nr 2 Olsztynie; Paulina Ziniewicz, Ola Demianiuk, Natalia Szczepańska, Adrian Duliszewski G nr 14 w Olsztynie; Amelia Bącik Sp nr 2 w Olsztynie.
Zwycięzcy zostali nagrodzeni, a wystawę prac można było podziwiać do końca listopada w Tesco w Olsztynie.
15.12.2015 r. w G nr 13 w Olsztynie odbył się szkolny konkurs kulinarny Master Chef. W konkursie wzięło udział kilkanaście grup 2/3-osobowych. Wydarzenie podzielone było na 2 etapy. W pierwszym etapie grupy przygotowywały własne potrawy wegetariańskie, wg swoich przepisów. Do kolejnego etapu zakwalifikowało się 5 grup. W II etapie, stopień trudności był większy, ponieważ uczniowie przygotowywali potrawy tylko z dostępnych produktów, co było ich własną inwencją twórczą. Wygrała grupa chłopców. Finałowe miejsca zostały nagrodzone.
Na początku roku została ogłoszona w Gimnazjum nr 13 w Olsztynie akcja pod hasłem „Bateriada”. Był to konkurs na zebranie zużytych baterii, w którym pierwsze miejsce zdobyła klasa I c (1125 sztuk), miejsce II klasa II b (819 sztuk) i miejsce III klasa III f (710 sztul). Rozstrzygnięcie konkursu miało miejsce 24.06.2016 r.
Na początku roku została ogłoszona również w Gimnazjum nr 13 w Olsztynie Zbiórka Makulatury i plastikowych worków. Najwięcej makulatury zebrał Kacper Lewoń z klasy II d (430 kg) , następnie Karolina Sudoł z klasy II b (137 kg) oraz Tomasz Senetraz klasy II b (96 kg). Rozstrzygnięcie konkursu miało miejsce 24.06.2016 r.
15.05.2016 r. w Gimnazjum nr 13 w Olsztynie odbył się Rajd Rowerowy. Gimnazjaliści z „trzynastki” pokonali trasę z Olsztyna do Stawigudy, a następnie drogami leśnymi dotarli do szkółki leśnej, znajdującej się na terenie lasu łańskiego. Podczas przejazdu ciekawostki na temat Lasu Warmińskiego, jego mieszkańców i historii przekazywal uczniom PTTK. W szkółce leśnej czekały na uczniów niespodzianki:spotkanie z leśnikiem, bufet, ognisko, konkursy sprawnościowe, quiz wiedzy o rowerach i o lesie. Licznik wskazał, że przejechaliśmy 42 km.
09.05.2016 r. odbył się w Gimnazjum nr 13 Dzień Rowerowy. Uczniowie klas pierwszych spotkali sie z Panem Mirosławem Arczakiem, który przeprowadził zajęcia teoretyczne związane z rowerami. Przedstawiciele klas wzięli udział w konkursie pod hasłem „Wiedza o rowerze”. Akcję zakończono podsumowaniem audytu rowerowego „Jak zachęcić gimnazjalistów do wykorzystania roweru jako codziennego środka transportu?”. Uczniowie klasy II d zaprezentowali efekty pracy nad audytem rowerowym gimnazjum, wskazali utrudnienia, które mogą zniechęcać młodzież do jazdy rowerem i przekazali swoje propozcyje odnośnie poprawienia sytuacji rowerzystów. Projekt okazał się na tyle oryginalny, że zaproponowano jego przedstawienie w Urzędzie Miasta Olsztyn.
09.06.2016 r. w Gimnazjum nr 13 w Olsztynie uczniowie klas pierwszych ogłosili konkurs plastyczny pod hasłem „Kodeks ekologiczny” dla klas III. Akcja spotkała się z wielkim zainteresowaniem. Pierwsze miejsce w konkursie zdobyły: Julia Frycz, Klaudia Kowalczyk, Beata Łada. II miejsce zdobyły: Weronika Kowalska i Weronika Kędzierska. III miejsce zdobył: Mateusz Chmieliński. 
16.06.2016 r. w Gimnazjum nr 13 odbył się Tydzień Ekologiczny, który otworzyło spotkanie z Panem Piotrem Romanowskim działaczem Greenpeace. Uczniowie klasy I G przygotowali gazetki związane z ochroną wód, powietrza, gleby oraz informacje dotyczące skutków zanieczyszczeń naszej planety. Chętni uczniowie pracowali w szkolnym ogrodzie dydaktycznym: 13 w zgodzie z naturą. Gimnazjaliści przygotowali ziemię pod zasiew i wysiali rośliny, takie jak: sałata, marchew, pietruszka.
29.03.2016 r. uczniowie Szkoły Podstawowej nr 18 w Olsztynie mieli okazję obejrzeć przedstawienie ekologiczne pod nazwą „Ziemia u lekarza”, ktore przygotowali uczniowie klasy I B Gimnazjum nr 14. Dzieci, oglądając przedstawienie dowiedziały się, co jest przyczyną złego stanu Ziemi i jak można jej pomóc. Gimnazjaliści omówili również zasady segregacji śmieci, a dzieci z chęcią deklarowały, że będą je stosować w swoich domach.
16.05.2016 r. uczennice klas pierwszych Gimnazjum nr 14 zorganizowały w szkole akcję „Zdrowy przepis na życie”. Był to zdrowy kiermasz, podczas którego można było degustować przygotowane przez uczennice pyszne, zdrowe sałatki owocowe i warzywne, koktajle, galaretki z owocami oraz szaszłyki owocowe.
03.06.2016 r. w Parku Centralnym w Olsztynie odbył się Piknik, w który włączyło się Gimnazjum nr 14. Odbiorcami pikniku były dzieci i młodzież z Olsztyna i okolic. Zorganizowaliśmy wspólnie stoisko zdrowia, gdzie najmłodsze dzieci wraz z rodzicami mogły grać w edukacyjną grę karcianą „Modelowy Talerz Żywieniowy”, kolorować rysunki zdrowych warzyw i owoców oraz zapełniać chodnik swoimi malunkami kredowymi przedstawiającymi zdrowe jedzenie. Do naszej akcji włączył się Zespół Szkół Gastronomiczno-Spożywczych w Olsztynie, który przygotował dla dzieciprzekąski i zimne koktajle owocowo-warzywne. W przedsięwzięciu wzięła udział również Pani Anna Brykała – specjalista ds. żywienia, która udzielała porad żywieniowych rodzicom i najmłodzym dzieciom, biorącym udział w pikniku.
10.06.2016 r. w Gimnazjum nr 14 w Olsztynie odbył się Dzień Sportu. Tego dnia uczniowie wzięli udział w aktywnościach , konkursach sprawościowych i grach sportowych, które poprowadziła Pani Mariola Barcikowska – nauczyciel wychowania fizycznego.
16.06.2016 r. z okazji Dnia Ziemi uczniowie klas pierwszych Gimnazjum nr 14 mieli okazję zaprezentować całej społeczności szkolnej wyniki swoich badań nad towarami nadmiernie opakowanymi. Stanowiły one podsumowanie zajęc z prof. Czachorowskim.
23.06.2016 r. odbyła się w Gimnazjum nr 14 akcja pod hasłem „Aktywne spędzanie wolnego czasu”, w ramach której uczniowie klas pierwszych wzięli udział w aktywnościach sportowych – biegi, gry grupowe z piłką, gry planszowe i edukacyjne (krzyżówki, quiyz, rebusy) dotyczące zasad zdrowego żywienia. Uczniowie mieli okazję zobaczyć m.in. najnowszy film edukacyjny z udziałem Jamiego Oliviera.
TARGOWISKO UMIEJĘTNOŚCI EKOLOGICZNYCH
17.10.2016 r. w Gimnazjum nr 13 w Olsztynie odbyło się Targowisko Umiejętności Ekologicznych pod hasłem „Przerwa obiadowa bez marnowania!”. Targowisko było podsumowaniem projektu, które przedstwaił uczestnikom Marek Borowski. Wydarzenie zakończyła kulinarna część konkursowa ” Gimnazjalny Master Chef”, którą poprowadził szef kuchni Maciej Maciejewski. 7 szkół gimnazjalnych z Olsztyna (uczniowie i nauczyciele G nr 1, G nr 3, G nr 11, G nr 13, G nr 14, G nr 16, G nr 18) stanęło do kulinarnej rywalizacji. Celem działania było zachęcenie nauczycieli i uczniów do wspólnego spożywnaia posiłku w szkołach oraz wydłużenie przerwy śniadaniowej/obiadowej. Zadaniem grup konkursowych było przygotowanie w ciągu 60 min. potraw z wykorzystaniem produktu „niespodzianki” – jabłka. Kulinarne zmagania uczestników oceniali: Marek Borowski – specjalista ds. niemarnowania żywności, Maciej Maciejewski – szef kuchni oraz Marzena Danowska-Oziewicz z Katedry Żywienia Człowieka Wydziału Nauk o Żywności Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Ostatecznie zwyciężyła grupa z G nr 14.
